vrijdag 15 juli 2016

Verkeersvervuiling voor fietsers

Inhoud:
1. Introductie
2. Theorie
3. Voordelen
4. Nadelen
5. Fietsen
6. Artikels
7. Conclusie
8. Oplossingen


Introductie
Ik ben van mening dat fietsen de oplossing is voor alle steden in Europa. De voordelen zijn meervoudig: minder verkeer, beter voor de luchtkwaliteit, minder geluidsoverlast, minder stress, automatisch meer fysieke activiteit voor inwoners en als gevolg van al deze zaken, mogelijks een gezonder leven voor de inwoners.
Ik stelde mezelf echter de vraag of het fietsen zelf, in een vaak erg lucht-vervuilde stad, geen negatieve gezondheidsgevolgen heeft voor de fietser zelf.

Theorie:
Fysieke activiteit wordt beschouwd als een van de belangrijkste factoren die een invloed heeft op de gezondheid. De welgekende en gevaarlijke cardiovasculaire ziekten kunnen sterk beperkt worden door fysieke activiteit. We weten echter dat dit een punt is waar veel mensen, vooral in grote steden, te weinig aan doen. Het is duidelijk dat fietsen, als transport middel, een slimme en handige manier is om toch dagelijks fysieke inspanning the leveren. Er is echter een keerzijde aan deze medaille, die we zeker niet mogen negeren.

Er zijn er al meerdere bewijzen dat fietsen in een grootstad niet zo gezond is als men zou hopen. Fietsers worden blootgesteld aan hogere concentraties fijn stof wegens verschillende mechanismen. Fietspaden liggen vaak nabij grote wegen, waar een hoge concentratie aan fijn stof en uitstootgassen is. Dicht bij de auto’s, is bovendien de uitstoot het warmst met als gevolg dat de partikels fijner zijn en zo dieper in de luchtwegen kunnen penetreren. Ook kunnen deze partikels gemakkelijker door de bloed-hersen barrière. Het vergroten van de afstand tussen het fietspad en de weg is vaak een goede stap om deze schadelijke effecten te beperken doordat de partikels aan elkaar congrueren, zo groter zijn en minder kunnen penetreren. Bovendien neemt de concentratie van fijn stof af met 6% per meter dat men verder van de uitstoot bron verplaatst. (23)(24)

Daarenboven vergt het fietsen vaak inspanning. Met een diepere en snellere ademhaling, hebben de fijn-stof partikels en polluenten ook dieper penetratie in het luchtwegstelsel.
De vraag is uiteindelijk simpel:
Wegen de fysieke voordelen van fietsen in een stad op tegen de mogelijks negatieve invloeden van de polluenten? Zouden we beter af zijn om toch niet te fietsen? Indien ja, hoeveel mensen zouden moeten overschakelen van de auto naar de fiets, om toch een betere luchtkwaliteit te hebben, die fietsen wel voordelig maakt?

Voordelen van dagelijkse fysieke activiteit:
Iedereen is ervan gewaar dat dagelijkse fysieke inspanning voordelig is voor de gezondheid maar op welke verschillende manieren werkt dit eigenlijk? Het is bewezen dat het een positieve invloed heeft op zowel morbiditeit als mortaliteit en dit door verschillende mechanismen (25):

·      Inspanning is essentieel voor het controleren van gewicht wat gevolgen heeft voor ziekten zoals hypertensie, diabetes.
Een gedaalde mortaliteit in de algemene populatie. Een studie toonde aan hoe mannen die dagelijks inspanning doen 23% lagere kans hebben om te overleiden. (1). In specifieke groepen, zijn er ook duidelijk voordelen, zoals bij mannen met coronaire hartziekte die een gedaalde mortaliteit tonen. (2)
·      Inspanning heeft op zich ook invloed op de glycemie, wat essentieel kan zijn voor de gevolgen van diabetes.
·      Inspanning verlaagd op zich ook tryglyceriden in het bloed en kan zo hypertensie en vaatziekten tegen gaan.
·      Ook op psychisch gebied, heeft inspanning voordelen. Het reduceert spanning, depressie en angst. 
·      In gevoelige subpopulaties, heeft inspanning ook een voordelig effect op botvorming en zo kan het osteoporose tegengaan. (3)
Risico factoren bij blootstelling aan luchtvervuiling
Effecten van blootstelling aan verkeervervuiling kunnen sterk variëren voor bepaalde subpopulaties. Er zijn een aantal groepen die als risico groep beschouwd worden:

- Geslacht: bepaalde studies tonen aan dat vrouwen een hogere gevoeligheid vertonen aan polluenten. Er wordt gedacht dat de invloed van oestrogeen hier een rol in speelt, door een mechanisme van verhoogde bronchoconstrictie. Dit kon echter met andere studies niet bevestigd worden. (26)
- Leeftijd: jongere kinderen (onder de leeftijd van 15) zijn gevoeliger aan luchtvervuiling wegens nog ontwikkelende luchtwegen alsook een snellere en diepere ademhaling bij deze groep. Er is een bewezen toename van astma bij kinderen die vroeg blootgesteld worden aan luchtpolluenten. Ook ouderen worden beschouwd als een hoog-risico groep, dit door de hoge co-morbiditeit. Zij hebben een hogere mortaliteit, een hogere morbiditeit een hogere incidentie van hospitalisatie.
(4)
- Ziekten:
 Mensen met hart- en vaatziekten: heel gevoelig voor verslechtering van hun medische   conditie. Recente studies tonen aan dat deze patiënten door luchtvervuiling een hoger risico hebben op hospitalisatie door myocardinfarcten. Bij een acute blootstelling aan hogere concentraties polluenten bestaat er een verhoogd risico de dagen nadien op een acuut coronaire incident.
(5)
Mensen met reeds bestaande longziekten: astma, emfyseem, COPD.
- Zwangere vrouwen en het ongeboren kind. Deze loopt het risico van een gedaald geboorte gewicht, een verhoogde incidentie van luchtweginfecties na de geboorte, een verhoogde prevalentie van astma.
(6)
- Mensen die buiten werken
- Mensen die intensief buiten sporten

- Mensen die zicht actief transporteren
-
Mensen uit een lagere socio-economisch milieu hebben een hoger risico op gezondheidsgevolgen wegens luchtvervuiling.
(7) Dit komt door een verhoogde blootstelling aan polluenten gerelateerd aan hun werk- en woonsituatie. Ook spelen co-morbiditeit en toegang tot de gezondheidszorg een rol. (8)

Kortom, de individuele gevoeligheid voor luchtverontreiniging, de morbiditeit en mortaliteit, zijn een functie van biologische, klinische en sociale factoren.

Omgevingsfactoren:
- Mensen levende in grootsteden hebben een verhoogd risico. Dit komt nogmaals door de verhoogde blootstelling aan de polluenten. (9)
- De afstand naar de autosnelweg speelt een grote rol als het op gezondheidsgevolgen aankomt. Mensen die veel tijd doorbrengen (wonen of werken) in een straal van 200 meter van een autosnelweg vertonen een opmerkelijk verhoogde incidentie van luchtweg- en hartaandoeningen. (10) Uit een studie is gebleken dat deze mensen een verlaagde longfunctie vertonen, vooral jonge kinderen. Een grote factor hier is het fijn stof. Een studie toonde dat er 5 maal verlaging van vervuiling is elke 30 meter dat we verder gaan van de baan. (10)
- Wat van essentieel belang is voor deze zaak is het ‘Particulate Matter’ (PM) (de combinatie van roet, rook, metalen, nitraten, sulfaten, stof en water) en de grootte hiervan. Uit het verslag van de WHO blijkt dat hoe kleiner de PM, hoe groter de medische problemen die ze veroorzaken. De penetratie in de longen, alsook andere weefsels is groter. (11)
Gevolgen van luchtvervuiling op gezondheid:
Volgens de WHO zijn er verschillende gevolgen van luchtvervuiling op de gezondheid. (12) Deze worden verdeeld in korte- en lange termijn effecten.

Onmiddellijke gevolgen:
- Verslechtering van een bestaande cardiovasculaire (met risico op arrhytmieën) of respiratoire toestand.
- Schade aan de cellen in het respiratoire stelsel
- Verhoogd aantal hospitalisaties door opstoten COPD, astma, myocard infarcten
Lange termijn effecten:
- Meer last van chronische irritatie, hoest, dyspneu
- Achteruitgang van de longfunctie
- Verkleining van de longcapaciteit
- Aantasting van het beenmerg
- Verhoogde kans op of verergering van astma, COPD, emfyseem, longkanker (13)
- Gedaalde weerstand tegen infectie
- Verhoogde incidentie van myocard infarct wegens chronische blootstelling door gevolg van atherosclerose en inflammatie
- Verhoogde mortaliteit

Wat maakt fietsers anders
Er zijn een aantal zaken die belangrijk én relevant zijn als we spreken over hoe fietsers anders beïnvloed worden door luchtvervuiling. In zones waar de luchtvervuiling ernstiger is en waar de concentratie aan PM groter is, lopen mensen een hoger risico op gezondheidseffecten. (14)
Doordat fietsers zich vaak in of dichter bij het verkeer bevinden, en de afstand tussen de uitstoot en de persoon heel klein is, zijn de vervuilende partikels nog warmer en kleiner, waardoor ze dieper in de longen en het lichaam kunnen penetreren en zo schadelijker zijn. (15)
Als de afstand groter is van de bron van de uitstoot, plakken de partikels meer samen, worden ze dus groter en penetreren zo minder diep in het longweefsel.
Bovendien, door de inspanning van de fietser, ademt hij sneller en dieper, waardoor deze meer partikels tot dieper in zijn longen trekt. Op deze manier zijn deze ook schadelijker.
Onderzoeken:
Een onderzoeksgroep van de Royal College of Physicians uit Engeland (16)
ging specifiek na of de voordelen van fietsen en wandelen meer doorwegen dan de nadelen van de blootstelling aan luchtvervuiling. Ze concludeerden dat er jaarlijks zo’n 40.000 doden te wijten zijn aan luchtvervuiling. Het rapport relateerde kanker, astma, infarct, hartziekten, diabetes, obesitas en dementie aan vervuiling en rekende uit dat deze kosten tot 20 miljard pond per jaar komen. Ze concludeerden wel dat de voordelen van fysieke inspanning nog steeds meer opwegen tegen de negatieve effecten van pollutie, wat voor hen geen excuus mag zijn om geen actie te nemen tegen verder vervuiling. Zij zien zelfs dat als meer mensen fietsen, de vervuiling voldoende vermindert zodat de gezondheidsvoordelen van fietsen nog groter worden. Verder zochten ze uit wat het zogenaamd ‘tipping point’ is, het punt van duur van inspanning waar de nadelen meer doorwegen dan de voordelen. In Delhi, de vuilste stad wereldwijd, ligt dat voor fietsen op 45 minuten per dag. In minder vervuilde steden, ligt dit natuurlijk hoger. Om het in perspectief te plaatsen, ligt dit punt op 960 minuten per dag in New York.

Het ‘Centre for Diet And Acitvity Research’ deed samen met Medical
Research Council Epidemiology Unit at the University of Cambridge, (17) een heel gelijkaardig onderzoek en gingen ook na of de voordelen van fietsen en wandelen de nadelen van luchtvervuiling zou overschaduwen. Ook zij vinden dat dit het geval is. Wel maken ze een onderscheid tussen mensen die normaliter al actief zijn en mensen die zonder het fietsen, geen fysieke inspanningen zouden leveren. Bij de laatste groep is het gezondheidsvoordeel significant groter dan bij de eerste. Belangrijk, deze groep gelooft er sterk in dat een daling in het aantal mensen dat de wagen gebruikt een relevant en belangrijke toename in de luchtkwaliteit zou betekenen en zo het voordeel van fietsen/wandelen nog verder zou kunnen verhogen. Deze studie hield wel geen rekening met korte-termijn invloeden van verhoogde blootstelling.

De studie uit 2012 van BMJ (18) onderzocht wat de impact op gezondheid exact zou zijn indien men een 7% toename in het aantal fietsers zou kunnen bereiken door betere faciliteiten te voorzien en mensen hiervoor aan te moedigen.
De studie toont dat als ze in Copenhagen van 35% fietsers naar 42% fietsers kunnen evolueren, de ‘health-gain’ meer dan een-derde groter was de ‘health-loss’. Dit wil zeggen dat de ‘overal burden of disease’ zou dalen. Dit neteffect is het resultaat van twee zaken: afname in ziekten door fysieke activiteit en een toename van ziekten door blootstelling aan luchtvervuiling en een toename in al dan niet fatale accidenten. Er bestaat dus zeker een rol voor fietsers zelf om actief de negatieve effecten van fietsen in steden te beperken door bijvoorbeeld drukken wegen te vermijden. Echter, deze gegevens pleiten nog verder voor betere faciliteiten voor actieve weggebruikers om zo nog verdere voordelen te bereiken.
(18)
Dergelijke investeringen worden als voordelig bewezen in een studie van het Vlaamse Instituut van Technologie en Onderzoek. Zij onderzochten wat het voordeel zou zijn van het investeren in fietssnelwegen. Ze concludeerden dat voor elke 1 euro ze investeerden, ze er 2 tot zelfs 14 euro in gezondheidswinst voor zouden terug krijgen. Dit onderzoek was specifiek gebaseerd op Vlaamse gegevens en onderzoeken. (19). Het WHO heeft in samenwerking met het Health Economic Assessment Tool een tool ontworpen om de health-gain te berekenen als meer mensen zouden fietsen of wandelen in steden. Dit is nuttig om mensen op een objectieve manier te laten zien wat de voordelen van investeringen kan zijn in actief transport. (20)

Met de studie van Rojas-Rueda, werd onderzocht wat de invloed zou zijn op gezondheid als de wagen ritten voor 40% vervangen zouden worden door fiets-ritten in de metropolen regio van Barcelona. (21).
Dit werd gedaan door het analyseren levensverwachting en mortaliteit (hierbij werd geen rekening gehouden met andere belangrijke zaken als geluidoverlast, stress, ect) aan de hand van de volgende factoren:
- blootstelling van fietsers aan fysieke activiteit, blootstelling aan luchtvervuiling en fatale accidenten
- blootstelling van de algemene bevolking aan fijn stof.

De resultaten van dit onderzoek waren als volgt:
- 1.15 extra doden door blootstelling aan luchtvervuiling
- 0.17 extra doden door accidenten
- 67.46 doden vermeden door toename in fysieke activiteit
- Totaal: 66.12 doden vermeden.
- Daarenboven worden er 10 doden jaarlijks vermeden door een daling aan blootstelling aan PM 2.5.
- Het groot totaal is dan 76.15 doden jaarlijks vermeden.

Bij een grote toename van het aantal fietsers, valt een kleine stijging in het aantal accidenten te verwachten, dit zou echter gecopmenseerd kunnen worden door betere fietsinfrastructuur en andere flankerende maatregelen zoals snelheidsbeperking en sessibilisatie van automobilisten. Het duidelijk dat inzetten op actief transport een giganstisch voordeel heeft.

We zien duidelijk in deze grafiek dat de voordelen de nadelen overstijgen. Beschrijving: https://vito.be/sites/vito.be/files/figuur.png

Een andere studie van Rojas-Rueda, bestudeerde hetzelfde maar dan in 6 steden: Barcelona, Bazel, Copenhagen, Paris, Prague, en Warsaw. (22) Er werden verschillende realistische scenario’s vergeleken. In de zes steden werden gezondheidsvoordelen gezien van zowel wandelen als fietsen. Het grootste voordeel werd gezien als 35% van verplaatsingen met de fiets gebeuren (zoals in Copenhagen). Ook indien 50% van de verplaatsingen al wandelend gebeuren (zoals in Parijs), is er een groot gezondheidsvoordeel.
Deze scenario’s zouden ook de C02 uitstoot verlagen wat verdere gezondheidsvoordelen zou hebben, op lange termijn.


Aanbevelingen:
·      Het vergroten van de afstand tussen het fietspad en de weg is vaak een goede stap om de schadelijke effecten van luchtvervuiling voor fietsers te beperken doordat de partikels aan elkaar congrueren, zo groter zijn en minder kunnen penetreren. Ook neemt de concentratie van fijn stof af met 6% per meter dat men verder verwijderd is van de bron.
·      Fietsen stimuleren in steden door meer fietsenstallingen, beter onderhouden fietspaden en andere belangrijke faciliteiten voor fietsers te installeren.
·      Nadruk leggen op de gezondheidsvoordelen van actieve verplaatsingen.
·      Nieuwe woongebieden ver van snelwegen plaatsen.
·      Plaatsen van fietsruimtes voor rode lichten zodat fietsers niet achter auto’s moeten wachten, en zo minder met warme uitlaat in contact moeten komen.

Conclusie:
Fietsen en andere methoden van actief transport lijkt de ideale manier te zijn om aan gezondheidswinst te doen. Er zijn al meerdere onderzoeken geweest die bewijzen dat dit daadwerkelijk het geval is. De winst is op verschillende vlakken: meer fysieke inspanning, minder psychische problemen, verbetering van de luchtkwaliteit op lange termijn en minder geluidsoverlast.
Er moet een mentaliteitsshift gebeuren wat betreft transport in grote steden. Mensen moeten kiezen voor actief transport om zowel korte- als langtermijn voordelen te ondervinden. Deze mentaliteitshift is echter niet simpel om te bereiken en hierbij heeft de overheid de verantwoordelijkheid om actief transport aantrekkelijker te maken, door de nodige faciliteiten te voorzien, deze continu te verbeteren en onderhouden, routes afstemmen op de noden van de actieve weggebruikers, fietspaden en voetpaden afscheiden van wegen.

Op deze manier kan massaal gekozen worden voor actief transport met een enorme winst op gezondheidsvlak, zowel op korte als lange termijn.

FIETSEN IS EN BLIJFT DE BOODSCHAP! 




Geen opmerkingen:

Een reactie posten